Et bien gardee et bien enclose F.308vb] 60 Ki fu el non edefiie Del bon saint, car la fu trovés, Et maison sainte et glorieuse. 55 Temporibus Diocletiani et Maximiani imperatorum, multi christianorum gravissimam persecutionem patiebantur, propter fidem Domini nostri Jesu Christi et spem regni aeterni. Alii quidem carceris squalore, longa inedia, fustibus, virgis et flagris verberati; alii, post tergum vinctis manibus, patibulis, loris funibusve appensi; alii trochleis distorti et ungulis fossi, membratimque divulsi; alii ludibriis, exiliis et diversis bestiis traditi; alii praecipitiis praefocati; alii laminis igneis et craticulis, prunis impositis, oleo, pice, adipeque ferventi et rogis adusti; nonnulli vero in speluncis et petrarum cavernis ac montibus latitantes inventi, clam jugulabantur; siquidem et eorum mortuis cadaveribus minime parceretur, quin aut inhumata bestiis avibusque laceranda projiciebantur, aut fluctibus immersa piscibus voranda tradebantur, aut in favillam redacta in pelagi profunda dispergebantur. Hac itaque tempestate beatissimus Quintinus et sanctissimus Lucianus Roma egressi, Domino ducente, Gallias venerunt. Fertur etiam, sed et libelli eorum certaminum testantur, complures scholasticos, Crispinum et Crispinianum, Rufinum, Valerium, Marcellum, Eugenium, Victoricum, Fuscianum, Piatonem atque Regulum pariter advenisse. Igitur praefati duo sanctissimi viri, scilicet Quintinus et Lucianus, Ambianis Galliae civitatem venientes, loca in quibus commorari deberent, elegerunt. Sanctus namque Quintinus Ambianis resedit, beatus vero Lucianus Belvacos adiit; ubi instantes jejuniis et orationibus, praedicationibusque vacantes, coepit eorum meritis Christi lumen coruscare, non solum eorum praedicationum documentis, verum etiam virtutum et miraculorum testimoniis. Nam et crucis signaculo caecis lumen, surdis auditum, mutis 225 Onques ne se pot sooler De lor sanc ne d'iaus tormenter; Engramis ert et eskigniés Sor iaus comme chiens enragiés. Quant encargie ot la baillie, 230 Dont li doubla sa felonie. En France vint cil anemis, Fel et cruels et engramis, En une grant cité fondee Ki Basille ert adont nomee; 235 Molt i ot gent ki Deu crecient Et la sainte foi aoroient. Ructiovare i est venus De molt grant ire commëus; Ciaus ki en Deu s'estoient mis 240 A fait prendre cil anemis Et a trestous les mains loier, Si les a fais mener noier En un flueve desous .I. pont, Rade et orible et molt parfont; 245 L'aige reciut les cors de ceus, Et les ames ot Damedex, Car por s'amor mort i reçurent; Tout li mellor noié i furent, Et li mauvais i demorerent, 250 Ki de noient ne se douterent. 201 luere 209-10 kil ralumoient Avules contrais redrecoient loquelam et paralyticorum membris pristinam reddebant sanitatem. Principibus vero supra memoratis imperatoria sceptra gerentibus, et persecutione magis ac magis grassante, Rictiovarus quidam ab imperatore Maximiano in Galliis praefectus constituitur. Accepta autem hac potestate, tantum adversus christianos ejus insania exarsit, ut numquam rabiem suam corum sanguine satiaret. Veniens itaque Basileam, Galliae civitatem, inventos christianos in eo loco ubi Ara flumen Reni fluvio se infundit, mergere et crudeliter necari praecepit. Quorum corpora unda fluminis, animas vero Christus suscepit in astris. Facta vero circumquaque christianorum inquisitione, Rictiovarus praefectus Ambianis pervenit; ubi fama beati Quintini audita, quod et praedicationibus et signis ac F. 309 cl Ructiovare ot fait enquerre Les crestiiens parmi la terre Por tormenter et por ocire. Quant de saint Quentin oï dire 265 En Amiens, u il fu venus, Les miracles et les vertus, Molt l'en pesa en son corage; Commeus fu de molt grant rage. En l'ardor de son maltalent 270 A commandé isnelement Ses ministres et ses serjans K'en caaines de fer pesans Voisent celui encaainer Et en la chartre emprisoner: 275 Ki lor loi fause et velt despire, Bien le doit on pendre et ocire. Cil fisent son commandement Et vont saisir isnelement Saint Quentin la u sermonoit; 280 Environ lui grant peule avoit. Cil cruelment l'avironerent Et en la chartre l'en menerent. Li bons preudom, quant il ce vit, Un ver de le psaume David 285 Commença erranment a dire: „Glorïeus Dex, glorïeus sire, N'oublie pas ton serf peccable, Oste le des mains au diable Ki reveler velt contre toi n F.309 v0a] Nule n'en ert a cel tempoire 300 Itant oscure ne si noire. La ont laissié sans compaignie Le preudome de bone vie. Toute la nuit ainc n'i dormi, Et l'endemain, quant esclarci 305 Et ke li jors fu aparans, Ructiovare li tyrans El consistoire ala seoir Por demoustrer son grant pooir Et por noble justice faire 310 Com cil ki ert fel de mal aire. Il a ses serjans apielés, Fols et felons et mal senés: „Alés", fait il, „isnelement, Si m'amenés hasteement 315 Celui ki no loi velt abatre! Molt fu hardis quant il embatre S'osa dedens ma poesté". Cili sont maintenant alé, De le chartre le traisent fors, 320 Encaené de buies fors En consistoire l'amenerent, Quant li mescreant Sarazin Orent le preudome Quentin 325 Devant lor signor amené, Cil ki le cuer ot forsené De le grant ire ke il a Hasteement l'araisona: " ,,Di moi", fait il, dont ies tu nez?" 330 Cil fu de respondre senés: ,,Citeains sui", fait il,,,de Rome". Cui fiux es tu?",,.I. molt preutu?“ "" dome". virtutibus clarus haberetur, statim comprehensum et catenatum in carcerem jussit retrudi. Ducentibus autem eum ministris, Davidicum illud psallebat, dicens: „Deus, ne derelinquas me, sed eripe me de manu peccatoris et de manu contra legem agentis et iniqui: quoniam tu es patientia mea, Domine, spes mea a juventute mea". Sequenti autem die Rictiovarus, sedens pro tribunali in consistorio, beatum Quintinum sibi praesentari jussit. Qui cum fuisset adductus, ait ad eum praeses: „Quod tibi nomen est?" Sanctus Quintinus respondit: Christiano nomine censeor, quia christianus sum, et Christum credo corde et ore confiteor; proprie tamen Quintinus vocor". Cui Rictiovarus: „Ex qua, inquit, progenie es?" Beatus Quintinus respondit: „Ci Ciaus k'infers avoit herbregiés, 380 Ocisent. Or l'apeles Dieu". „Tais toi“, dist il,,,cuers d'enragié! Car il estoit si dous et pius Des ciels et de la terre est rois. 395 Li provos respont irascus: ,,Tais toi! Fols es et esperdus, 400 Ta chars sera crucefiie Et tes cors livrés a torment. vis romanus sum, filius vero Zenonis senatoris". Et praeses: Quidnam est, ait, quod persona tam nobilis et tanti viri filius, tam superstitiosis religionibus te tradideris, ut colas eum qui ab hominibus est crucifixus?" Beatus Quintinus respondit: „Summa etenim nobilitas est factorem coeli et terrae colere ejusque devotissime obsequi mandatis". Et Rictiovarus ad haec: „Quintine, recede ab hac stultitia qua teneris, et sacrifica diis". Sanctus Quintinus respondit: „Diis tuis numquam sacrificabo, quos constat esse daemonia. Stultitia vero quà me teneri asseris, non stultitia, sed, ut vere fatear, summa sapientia est, videlicet cognoscere Deum vivum et verum, et simulacra muta et falsa respuere; nam illi profecto stulti sunt, qui eis sacrificando tibi obediunt". Tunc Rictiovarus dixit: „Nisi nunc accesseris et diis nostris sacrificaveris, per deos deasque juro quia diversis cruciatibus te ad mortem usque torquebo." [p. 795] Sanctus miles Christi Quintinus respondit: |