Sivut kuvina
PDF
ePub

ὥσπερ τὸ Πιττακᾶ ἔχει ἀπόφθεγμα εις Αμφιάραον. Καὶ οὐ κακοήθεις, αλ ̓ ἐνήθεις, διὰ τὸ μήπω τεθεωρηκέναι πολλάς

πονηρίας. Καὶ εὔπισοι, διὰ τὸ μήπω πολλὰ ἐξηπατήθαι. Και

[ocr errors]

Το

..

ἐυέλπιδες· ὥσπερ γὰρ οἱ οἰνωμένοι, ὅντω διαθερμοί εισιν οι νέοι ὑπὸ τῆς φύσεως ἅμα δὲ καὶ διὰ τὸ μήπω πολλὰ ἀποτετυχηκέναι. Καὶ ζῶσι τὰ πλᾶσα ἐλπίδι· ἡ μὲν γὰρ ἐλπὶς, τα μέλλοντός ἐσιν· ἡ δὲ μνήμη, το παροιχομένη. Τοῖς δὲ νέοις τὸ μὲν μέλ λον, πολύ· τὸ δὲ παρεληλυθος, βραχύ. Τῇ γὰρ πρώτῃ ἡμέρα μεμνήθαι μὲν ἐδὲν οἴονται, ἐλπίζειν δὲ πάντα. Καὶ ἐξαπάτη τοί εισι διὰ τὸ εἰρημένον· ἐλπίζεσι γὰρ ραδίως. Και ανδρειά τεροι· θυμώδεις γὰρ καὶ ἐνέλπιδες· ὧν τὸ μὲν, μή φοβεῖπαι τὸ δὲ, θαῤῥεῖν ποιεῖ. Οὔτε γὰρ ὀργιζόμενος ουδεὶς φοβεῖται τό, τε ἐλπίζειν ἀγαθόν τι, θαρραλέον ἐσί. Καὶ αισχυντηλόι· ἐ γὰρ πω καλὰ ἕτερα ὑπολαμβάνεσιν, ἀλλὰ πεπαίδευνται ὑπό τα νόμε μόνον. Καὶ μεγαλόψυχοι· Στο γὰρ ὑπὸ τὸ βίε ἔπω τεταπείνωνται, ἀλλὰ τῶν ἀναγκαίων ἀπειροι εἰσι· καὶ τὸ ἀξιῶν αυτὸν μεγάλων, μεγαλοψυχία· τότο δ ̓ ἐνέλπίδος, Καὶ μᾶλ λον αιρῶνται πράττειν τὰ καλὰ τῶν συμφερόντων τῷ γάρ ἔθει ζῶσι μᾶλλον, ἢ τῷ λογισμῷ· ἔτι δὲ ὁ μὲν λογισμός, το συμφέ ροντος· ἡ δ ̓ ἀρετή, τα καλά. Καὶ φιλόφιλος, καὶ φιλέταιροι μᾶλλον τῶν ἀλλῶν ἡλικιῶν, διὰ τὸ χαίρειν τῷ συζῆν, καὶ μήπω πρὸς τὸ συμφέρον κρίνειν μηδὲν· ὥς τε μηδὲ τὰς φίλες. Καὶ ἅπαντα ἐπὶ τό μᾶλλον, καὶ σφοδρότερον ἁμαρτάνεσι, παρὰ τὸ Χιλώνειον· πάντα γὰρ ἄγαν πράτετι· φιλᾶσί τε γαρ ἄγαν, καὶ μισοῦσιν ἄγαν, καὶ τάλλα πάντα ὁμοίως. Οι καὶ εἰδέναι πάντα οἴονται, καὶ διισχυρίζονται· τοῦτο γὰρ αἴτιον ἔτι καὶ τοῦ

اد

πάντα

πάντα ἄγαν. Καὶ τὰ ἀδικήματα αδικοῦσιν εἰς ὕβριν, καὶ οὐ κακουργίαν. Καὶ ἐλεητικοί, δια τὸ πάντας χρησοὺς καὶ βελτίους ὑπολαμβάνειν· τῇ γὰρ αὐτῶν ἀκακίᾳ τοὺς πέλας μετροῦσιν· ὡς τ ̓ ἀνάξια πάσχειν ὑπολαμβάνουσιν αὐτούς. Καὶ φιλογέλωτες διὸ καὶ εὐτράπελοι. Ἡ γάρ ευτραπελία, πεπαιδευμένη, ὕβρις ἐεί. Τὸ μὲν οὖν τῶν νέων τοιοῦτον ἦθος ἔσιν.

Οἱ δὲ πρεσβύτεροι, καὶ παρηκμακότες, σχεδὸν ἐκ τῶν ἐναντίων τούτοις τὰ πλεῖσα ἔχουσιν ἤθη. Διὰ γὰρ τὸ πολλὰ Στη βεβιωκέναι, καὶ πλείω ἐξηπατῆσθαι, καὶ ἡμαρτηκέναι, καὶ τὰ πλείω φαῦλα εἶναι τῶν πραγμάτων, οὔτε διαβεβαιοῦνται οὐδὲν, ἧττόν τε ἄγαν ἅπαντα, ἢ δεῖ. Καὶ οἴονται, ἴσασε δὲ οὐδὲν· καὶ ἀμφισβητοῦντες προςτιθέασιν ἀεὶ τὸ ἴσως, καὶ τάχα· καὶ πάντα λέγουσιν οὕτω, παγίως δὲ οὐδέν. Καὶ κακοήδεις εἰσιν. ἔτι γὰρ κακοήθεια, τὸ ἐπὶ τὸ χεῖρον ὑπολαμβάνειν ἅπαντα. Ἔτι δὲ καχύποπτοί εἰσι, διὰ τὴν ἀπιςίαν· ἄπιτοι δὲ, δι' ἐμπειρίαν. Καί οὔτε φιλούσι σφόδρα, οὔτε μισοῦσι, διὰ ταῦτα· ἀλλὰ κατὰ τὴν Βίαντος αποθήκην, καὶ φιλοῦσιν ὡς μισήσοντες, και μισοῦσιν ὡς φιλήσοντες. Καὶ μικρόψυχοι, διὰ τὸ τεταπεινῶσθαι ὑπὸ τοῦ βίου· οὐδενὸς γὰρ μεγάλου, οὐδὲ περιστοῦ, ἀλλὰ τῶν πρὸς τὸν βίον ἐπιθυμοῦσι. Καὶ ἀνελεύθερον ἓν γάρ τι τῶν ἀναγκαίων ἡ οὐσία· ἅμα δὲ καὶ διὰ τὴν ἐμπειρίαν ἴσασιν, ὡς χαλεπὸν τὸ κτήσασθαι, και ῥᾴδιον τὸ ἀποβαλεῖν. Καὶ δειλοί, καὶ πάντα προφοβητικοί ἐναντίως γὰρ διάκεινται τοῖς νέοις· κατεψυγμένοι γάρ εἰσιν. οἱ

δέ, θερμοί. Ως τε προωδοπεποίηκε τὸ γῆρας τῇ δειλίᾳ καὶ γὰρ ὁ φόβος, κατάψυξις τίς ἐςι. Καὶ φιλόζωοι, καὶ μάλισα

ἐπὶ

Και

ἐπὶ τῇ τελευταίᾳ ἡμέρᾳ, διὰ τὸ τοῦ ἀπόντος εἶναι τὴν ἐπιθυ μίαν· καὶ ὧν δὲ ἐνδες, τούτου μάλισα ἐπιθυμοῦσι. φιλαίτιοι μᾶλλον, ἢ δεῖ· μικροψυχία γάρ τις καὶ αὕτη. Καὶ πρὸς τὸ συμφέρον ζῶσιν, ἀλλ ̓ οὐ πρὸς τὸ καλὸν, μᾶλλον ἢ δε διὰ τὸ φίλαυτοι εἶναι· τὸ μὲν γὰρ συμφέρον, αὐτῷ ἀγαθόν ἐςι· τὸ δὲ καλὸν, ἁπλῶς. Καὶ ἀναίσχυντοι μᾶλλον, ἢ αἰσχυν

Το

τελοί· διὰ γὰρ τὸ μὴ φροντίζειν ὁμοίως τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ συμφέροντος, ὀλιγωροῦσι τοῦ δοκεῖν. Καὶ δυσέλπιδες, διὰ τὴν ἐμπειρίαν· τὰ γὰρ πλεῖσα τῶν πραγμάτων φαῦλά ἐσιν· ἀπο βαίνει γοῦν τὰ πολλὰ ἐπὶ τὸ χεῖρον· καὶ ἔτι διὰ τὴν δειλίαν. Καὶ ζῶσι τῇ μνήμῃ μᾶλλον, ἢ τῇ ἐλπίδι· τοῦ γὰρ βίου τὸ μὲν λοιπὸν, ὀλίγον· τὸ δὲ παρεληλυθὸς, πολύ· ἔτι δὲ ἡ μὲν ἐλπὶς, τοῦ μέλλοντος· ἡ δὲ μνήμη, τῶν παροιχομένων. Ὅπερ αἴτιον καὶ τῆς ἀδολεσχίας αὐτοῖς· διατελοῦσι γὰρ τὰ γενόμενα λέγον της· ἀναμιμνησκόμενοι γὰρ ἥδονται. Καί οἱ θυμοί, ὀξεις μέν εἰσιν, ἀσθενῶς δέ. Καὶ αἱ ἐπιθυμίας, αἱ μὲν ἐκλελίπασιν, αἱ δὲ ἀσθενες. Ως τ ̓ οὔτε ἐπιθυμητικοί, οὔτε πρακτικοὶ κατὰ τὰς ἐπιθυμίας, ἀλλὰ κατὰ τὸ κέρδος· διὸ σωφρονικοὶ φαίνονται οἱ τηλικοῦτοι· αἵ τε γὰρ ἐπιθυμίας ἀνείκασι καὶ δουλεύουσι τῷ

او

κέρδει. Καί μᾶλλον ζῶσι κατὰ λογισμὸν, ἢ κατὰ τὸ ἦθος ὁ μὲν γὰρ λογισμός, τοῦ συμφέροντος· τὸ δὲ ἦθος, τῆς ἀρετῆς ἐσι. Καὶ τὰ ἀδικήματα ἀδικοῦσιν εἰς κακουργίαν, οὐκ εἰς ἕβριν. Ἐλεητικοὶ δὲ καὶ οἱ γέροντές εἰσιν, ἀλλ ̓ οὐ διὰ τ' αυτὸ τοῖς νέοις· οἱ μὲν γὰρ, διά φιλανθρωπίαν· οἱ δὲ, δι' ἀσθένειαν. Πάντα γὰρ οἴονται έργὺς εἶναι αὐτοῖς παθεῖν· τοῦτο δ ̓ ἦν ἐλεητικοῦ. Ὅθεν ὀδυρτικοί εἰσι, καὶ οὐκ εὐτρά Beify. Samml. 8. Bd. 1. Abth. Σ

πελοι,

7

πελοι, οὐδὲ φιλογέλοιοι· ἐναντίον γὰρ τὸ ὀδυρτικὸν τῷ φιλογέλωτι. Τῶν μὲν οὖν νέων καὶ τών πρεσβυτέρων τὰ ήθη τοιαῦτα. Ως τ ̓ ἐπεὶ ἀποδέχονται πάντες τοὺς τῷ σφε τέρῳ ἤθει λεγομένους λόγους, καὶ τοὺς ὁμοίους, οὐκ ἄδηλον, πῶς χρώμενοι τοῖς λόγοις, τοιοῦτοι φαίνονται καὶ αὐτοὶ, καὶ οἱ λόγοι.

Plutarch

Plutarch.

Von diesem sehr schäßbaren Schriftsteller, der aus Chironea in Bdotien gebürtig war, und zu Anfange des zweiten Jahrhuns derts lebte, gehören mehrere, besonders die sogenannten moralis schen Schriften in diese Klasse, die an feinen Beobachtungen, ächter Lebensweisheit, und lehrreichen Betrachtungen ungemein reichhaltig find. Auch empfehlen sie sich größtentheils von Seiten der Schreibart, wiewohl sich diese nicht immer gleich bleibt. Uns ter seinen kleinern Abhandlungen ist die Anleitung, wie ein Jüngs ling die Werke der Dichter hören muß, eine der schäßbarsten. Das axy, hören, in der Ueberschrift, bezieht sich zwar zunächst auf den bei den Alten gewöhnlichen mündlichen und lebendigen Vors trag der Dichterwerke, auf ihre Recitirung; zugleich aber auch auf ihre eigne Lesung, ihre Auslegung und ihr Verständniß. Der Vortrag dieser Schrift ift an den N. Sedatus gerichtet, und fie wurde zur Belehrung seines Sohns, des Kleander, abgefasst. Plutarch würdigt zuvdrderft den Einfluß der Dichtkunst auf Geist und Herz, und zeigt ihre wohlthätige Verbindung mit dem Studium der Philofophie; nur empfiehlt er die Vorsicht, welche bei den willkührlichen poetischen Schilderungen völlig erdichteter und idealischer Gegenstände nothwendig ist, damit der Verstand durch die Täuschungen derfelben nicht irre geführt werde. Hiers auf giebt er in der hier folgenden Stelle den rechten Gesichtspunkt an, woraus dichterische Nachahmungen, und die darauf vers wandte Kunst des Dichters, zu beurtheilen find, und sucht in der Folge vornehmlich den nachtheiligen Eindrücken gemißbrauchter Poesie auf Herz und Sitten vorzubeugen.

ΠΩΣ ΔΕΙ ΤΟΝ ΝΕΟΝ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ ΑΚΟΥΕΙΝ,
CAP. III.

ET. δὲ μᾶλλον ἐπισήσωμεν αυτόν, ἅμα τῷ προσάγειν τοῖς ποιήμασιν ὑπογράφοντες τὴν ποιητικὴν, ὅτι μιμητική τέχνη και δύναμίς ἔτιν ἀντίςροφος τη ζωγραφία, καὶ μή μόνον ἐκεῖνο τό θρυλούμενον οἰκηκοώς ἴσως ζωγραφίαν μὲν εἶναι φθεγγομένην Z 2

[ocr errors]
« EdellinenJatka »