Sivut kuvina
PDF
ePub

Gratiys faliskus.

[ocr errors]

In stabulis, vltroque gravis succedere Tigriin
Ausa canis, maiore tulit de sanguine foetum.
Şed praeceps virtus ipsa venabitur aula.
ille tibi et pecudum multo cum fanguine crescet:
Pasce tamen, quaecumque domi sibi criinina fecit;
Excutiet silva magnus pugnatur adepta.
At fugit adversos idem quos reperit hostes
Umber. quanta fides, utinam, et solfertia naris,
Tanta foret virtus, et tantum vellet in armis !
Quid freta fi Morinûm, dubio refluentia ponto
Veneris, atque ipfos libeat penetrare Britannos?
O quanta est merces et quantum impendia supra!
Si non ad fpeciem mentiturosque decores
Protinus; (haec una est catulis iactura Britannis)
At magnum cum venit opus, promendaque virtus,
Et vocat extremo praeceps discrimine Mavors,
Non tunc egregios tantum admirere Molossos,
Comparat his versuta suas Athamania fraudes,
Acyrusque, Pheraeque, et clandestinus Acarnam,
Sieut Acarnanes subierunt proelia furto:
Sic canis illa fuos taciturna fupervenit hostes.
At clangore citat, quos nondum confpicit apros.
Aetola quaecumque canis de stirpe (malignum
Officium) five illa metus convicia rupit,
Seu frustra nimius properat furor. et tamen illud
Ne unum totas genus adfpernere per artes,
Mirum quam celeres, et quantum nare merentur:
Tunc non eft vi&ti cui conceslere labori.
Jdcirco variis mifcebo gentibus ufum.

[blocks in formation]

1

[ocr errors]
[ocr errors]

Unter allen lateinischen Dichtern, Besonders aber unter den zahlreichen Nachahmern Virgil's zeichnet sich keiner vortheilhafter aus, als Markus Hieronymus Vida, der aus Cremona gebürtig, Bischof zu Alba im Montferrat war, und im J. 1566. ftarb. Von seinen Gedichten gehdren drei in die gegenwärtige Slasse; und von jedem folgt hier eine Probe. Das erste, über die Dichtkunst, besteht aus drei Büchern, deren erstes die Erziehung des Dichters betrifft, und dann eine kurze Geschichte der lateinischen Poesie ent: hålt; das zweite trågt die Regeln des Heldengedichts, vor: nehmlich ihres Plans, vor; und das dritte handelt von der poetischen Schreibart, von der Nachahmung, und dent Wohlklange des Versbaues, wovon die Regeln zugleich Mou: fter find. Zuleßt ertheilt er noch einige Vorschriften über die poetische Stritik. Saft noch großeres Verdienfi hat das Gedicht über den Seidenbau, wegen der vielen glidlichen Wendungen, und der völlig Virgilischen Darstellungsart. Auch das Lehrgedicht vom Schachspiel hat um dostu grasi fern Werth, je mannichfaltiger die Schwierigkeiten waren, einen den Nömern fremden Gegenftand in ihrer Sprache zu behandeln. In allen herrscht sehr viel Geschmack, ein über: aus feines Gefühl, eine sehr überdachte Anordnung der Theis le, eine reiche Fülle und einnehmende Anmuth des Bortras

!

ses.

I.

POETICOR. L. III. v. 355-454.

Huc ades, hic penitus tibi totum Helicona recla.

dam:
Te Musae, puer, hic faciles penetralibus imis
Admittunt, facrisque adytis invitat Apollo.
Principio quoniam magni commercia coeli
Numina concellere homini, cui carmina curae.

[merged small][ocr errors]

vida.

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors]

Ipse Deum genitor divinam noluit artem
Omnibus expofitam vulgo, immeritisque patere.
Atque ideo, turbam quo longe arceret inertem,
Angustam esse viam voluit, paucisque licere.
Multa adeo incumbunt doctis vigilanda poëtis.
Haud fatis est illis utcunque claudere versum,
Et res verborum propria vi reddere claras:
Omnia sed numeris vocum concordibus aptant,
Atque sono quaecunque canunt imitantur, et apta
Verborum facie, et quaesito carminis ore.
Nam diverla opus est veluti dari versibus ora,
Diverfosque habitus, ne qualis primus et alter,
Talis et inde alter, vultuque incedat eodem.
Hic melior motuque pedum, et pernicibus alis,
Molle viam tacito lapfu per levia radit.
Ille autem membris ac mole ignavius ingens
Incedit tardo molimine fubfidendo.
Ecce aliquis subit egregio pulcherrimus ore,
Cui letum membris Venus omnibus afflat honorem.
Contra alius rudis informes oftendit et artus,
Hirfutumque supercilium, ac-caudam finuofam,
Ingratus vilu, fonitu illaetabilis ipso.
Nec vero hae fine lege datae, fine mente figurae;
Sed facies sua pro meritis, habitusque sonusque,
Cun&tis, cuique suus, vocum discrimine certo.
Incubuere mari, videas fpumare reductis
Ergo ubi iam nautae fpumaş falis aere ruentes
Convulsum remis, roftrisque tridentibus, aequor.
Tunc longe sale faxa fonant, tunc et freta ventis
Incipiunt agitatá tumefcere; littore fluctus
Illidunt rauco, atque refracta remurmurat unda
Ad scopulos, cumulo fequitur' praeruptus aquae

mons.
Trinacria cernas procul intremere

omnem
Funditus, et montes concurrere montibus altos.
Cum vero ex alto fpeculatus caerula Nereus
Leniit in morem stagni, placidaeque paludis,
Labitur uneta vadis abies, natat uncta carina.
Hinc etiam folers mirabere faepe legendo,

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

Nec mora ,

Sic

Vida.

[ocr errors]
[ocr errors]

ܙܐ

Sicubi Vulcanus filvis incendia mifit,
Aut agro ftipulas flamma crepitante cremari:
Nec minus exultant latices, cum teda sonore
Virgea suggeritur coftis undantis aheni,
Carmine nec levi dicenda eft fcabra crepido.
Tum, fi laeta canunt, hilari quoque carmina vultu
Incedunt, laetumque fonant haud fegnia verba:
Seu cum vere novo rident prata humida, feu cum
Panditur interea domus omnipotentis Olympi.
Contra autem fefe tristes in amabile carmen
Induit in vultus, fi forte invisa volucris
No@te fedens Serum canit importuna per umbras,
Ut quondam in bustis, aut culminibus defertis.
Verba etiam res exiguas angusta fequuntur;
Ingentesque iuvant ingentia : cuncta gigantem
Vasta decent, vultus immanes, pectora lata,
Et magni membrorum artus, magna ofsa, lacerti-

que.
Atque ideo, fi quid geritur molimine magno, ,
Adde moram; et pariter tecum quoque verba labo.

rent
Segnia: seu quando vi multa gleba coactis
Aeternum frangenda bidentibus; aequore seu cum
Cornua velatarum obvertimus antenarum.
At mora si fuerit damno, properare iubebo.
Si se forte cava extulerit mala vipera terra,
Tolle moras, cape saxa manu, cape robora, pa-

stor!
Ferte citi flammas, date tela, repellite peftem!
Ipfe etiam versus ruat, in praecepsque feratur,
Immenso cum praecipitans ruit Oceano nox;
Aut cum perculsus graviter procumbit humi bos.
Cumque etiam requies rebus datur, ipsa quoque ul-

tro
Carmina paulifper cursu cessare videbis,
In medio interrupta; quierunt cum freta ponti,
Postquam aurae posuere, quiescere protinus ipsum
Cernere erit mediisque inceptis fiftere versum.
Quid dicam, senior cum telum imbelle fine i&tu
Invalidus iacit, et defectis viribus aeger?

Nam

Vida.

Nam quoque tum verlus segni pariter pede languet;
Sanguis hebet, frigent effoetae in corpore vires.
Fortem autem iuvenem deceat prorumpere in arces,
Evertiffe domos, praefractaque quadrupedantum
Pectora pectoribus perrumpere, sternere turres
Ingentes, totoque ferum dare funera campo.
Nulla adeo vatum maior prudentia, quam se
Aut premere, aut rerum pro maiestate canendo
Tollere. Nunc illos animum fubmittere cernas,
Verborum parcos, humilique obrepere gressu,
Textaque vix gracili deducere carmina filo.
Nunc illos, verbis opulentos, divite vena
Cernere erit fluere, ac laxis decurrere habenis,
Fluxosque, ingentesque: redundat copia laeta
Ubere felici, verborumque ingruit agmen,
Hibernarum inftar nivium, cum Iuppiter Alpes
Frigidus aereas, atque alta cacumina vestit.
Interdum vero cohibent undantia lora,
Non humiles, non sublimes, media inter utrum-

que
Littus arant veluti fpatia, et confinia radunt:
Sic demum portu laeti conduntur in alta.

[ocr errors][ocr errors]
« EdellinenJatka »