Vita.

Oppositis fignis belli fimulacra ciere;
Quae quondam sub aquis gaudent spectacla tueri
Nereides, vastique omnis gens accola ponti;
Si quando placidum mare, et humida regna quie-

runt.
In vero fimulata adfunt qui praelia ludant.

Sic ait, et versa in tabulam depromfit ab

urna

Arte laboratam buxum, fimulataque nostris
Corpora, torno acies fi&tas, albasque nigrasque,
Agmina bina pari numeroque, et viribus aequis,
Bis nivea cum veste octo, toridemque nigranti.
Ut variae facies, pariter funt et sua cuique
Nomina, diverfum munus, non aequa poteftas.
Illic et reges paribus capita alta coronis,
Et regum pariter nuptas in bella paratas
Cernere erat: sunt qui pedibus certamina inire
Sueti; sunt ét equis qui malint, quique fagittis;
Nec deest, quae ferat armatas in praelia turres,
Bellua; utrinque Indos credas (pectare elephantes.

Iamque aciem in versum statuunt, structaeque

cohortes
Procedunt campo, castrisque locantur utrisque.
Linea principio fublimes ultima reges
Parte utraque capit, quartis in sedibus ambos
Tractu eodèm adversos inter se; sex tamen acquis
In medio fedes fpatiis hinc inde relictae :
Sede albus fefe nigra tenet, ater in alba.
Proxima reginas capit orbita: regibus ambae
Haerent, quaeque fuo, dextrum latus altera lae-

vum

Altera lege datis tangunt ftationibus ; atrumque
Atra tenet campum, fpatio stat candida in albó,
Et proprium fervant prima statione colorem.
Inde fagittiferi iuvenes de gente nigranti
Stant gemini, totidem pariter candore nivali;
Nomen Areiphilos Graii fecere yocantes,
Quod Marti ante alios cari fera bella lacessant.

Convida.

Continuo hos inter rex, nec non regia coniux
Clauduntur medii: duo dehinc utrinque corufci,
Auratis equites fagulis, cristisque decori
Cornipedes in aperta parant certamina Martis.
Tum geminae, velut extremis in cornibus arces
Hinc atque hinc altis stant propugnacula muris,
Quas dorso immanes geftant in bella Elephanti.
Poftreino fubeunt octo hinc atque inde fecundis
Ordinibus pedites castrisque armantur utrisque,
Armigeri partim regis, partimque ministrae
Virginis armisonae, quae prima pericula belli,
Congressusque ineant primos, pugnamque lacef-

fant.
Non aliter campis legio fe buxea utrinque
Composuit duplici digestis ordine turmis,
Adverfisque ambae fulsere coloribus alae,
Quam Gallorum acies, Alpino frigore lactea
Corpora, si tendant albis in praelia fignis,
Aurorae populos contra , et Phaëthonte perustos
Insano Aethiopas, et nigri Memnonis alas.

Tum pater Oceanus rursus fio ore locutus: Coelicolae iam quaenam acies, quae castra vide

tis: Discite nunc (neque enim funt haec fine legibus ar

ma) Certandi leges, nequeant quas tendere contra.

.

.
Principio alterni reges in praelia mittunt
Quem pugnae numero ex omni elegere fuorum.
Si niger arma ferens primus processit in aequor,
Continuo aduersum semper fe candidus offert;
Nec plures licet ire fimul, facto agmine in ho-

stem,
Propofitum cunctis unum, studium omnibus

unum, Obsessos reges inimicae claudere gentis, Ne quo iinpune queant fugere, atque instantia

fata Evitare: etenim capiunt ita praelia finem. Haud tamen interea cuneis obstantibus ultro

Parcunt; fed citius quo regem sternere feto
Defertum evaleant, caedunt ferro obvia passim
Agmina: rarefcunt hic illic funere femper
Utraque castra novo, magis ac magis area belli
Piéturata patet; fternuntque caduntque viciffim.
Sed caedentem opus eft fublati protinus hoftis
Succeslisse loco, et conatus vindicis alae
Suftinuiffe femel: mox, fi vitaverit ictum,
Inde referre licet fe in tutum praepete planta.
At pedites prohibent leges certaminis unos,
Cum femel exierint, (facilis iactura) reverti.
Nec vero incessus cunctis bellantibus idem,
Pugnandive modus: pedites in praelia euntes
Evaleant unam tantum transmittere fedem;
Inque hoftem tendunt adverfi, et limite recto.
Congressu tamen in primo fas longius ire,
Et duplicare gradus concessum; at cominus ho-

Item
Cum feriunt, ictum obliquant, et fulnera furtim
Intentant femper fareri, caveque ilia caedunt.
Sed gemini claudunt aciem qui hinc inde Ele-

phanti,
Cum turres in bella gerunt, ac praelia milcent;
Recta fronte 'valent dextra, laevaque, retroque,
Ferre aditum contra, campumque impune per

omnem
Proruere, ac totis paffim dare funera castris.
Ne tamen obliquis occultent nixibus ictuml;
Qui tantum mos concessus pugnantibus arcu,
Dilectis Marti ante alios: nam semper uterque
Fertur in obliquum, fpatiis nigrantibus alter,
Alter candenti femper fe limite versat;
Directisque ineunt ambo fera bella lagittis,
Nec variare licet, quamvis fas ire per omnem
Hinc atque hinc campum, atque omnes percurrere

fedes.
Insultat fonipes ferus, atque repugnat habenis :
Nunquam continuo stipata per agmina ductu
Procurrit: tantum fursum fele arduus effert
Sempér, et in gyrum gressus magno impete lunat

CurVida.

Curvatos, duplicemque datur transmittere fedem.
Si nigrante prius campo expectaverit, album
Mox petere, et sedis femper mutare colorem
Lex iubet, ac certo lemper le fiftere faltu.
At regina, furens animis, pars optima belli,,
In frontem, in terga, ac dextram, laevamque mo-

vetur,
Itque iter obliquum, sed semper tramite recto
Procedit; neque enim curvato insurgere faltu
Cornipedum de mora licet: non terminus olii,
Nec cursus meta ulla datur: quocunque libido
Impulerit, licet ire; modo ne ex agmine quis.

quam
Hoftilive, fuove aditus occludat eunti.
Nulli etenim luper educto fas agmina faltu
Tranfiliiffe: equiti tantum haec concessa pote-

ftas.
Cautius arma movent gentis regnntor uterque,
In quibus est omnis fpes, ac fiducia belli.
Omnibus, incolumni rege, ítat cernere ferro;
Sublato, pugna excedunt, et castra relinquunt:
Ille adeo in bello captus secum omnia vertit.
Ergo haerens cunctatur; venerantur, et

eum

omnes

tur:

Agmine circumstant denso, mediumque tuen :
Utque armis faepe eripiant, sua corpora bello
Obiiciunt, mortemque optant pro rege pacisci.
Non illi studium feriendi, aut arma ciendi:
Se tegere eft fatis, atque instantia fata cavere.
Haud tamen obtalerit fe quisquam impune propin-

quum
Obvius; ex omni nam fummum parte nocendi
lus habet; ille quidem haud procurrere longius au-

sit:

Sed postquam auspiciis primis progressus ab aula
Mutavit fedes proprias, non amplius uno
Ulterius fas ire gradu, feu vulneret hoftem,
Seu vim tela ferant nullam, atque innoxius erret.
Hic mos certandi, haec belli antiquissima iura.
Nunc aciem inter se certantes cernite utramque.

vida.

Sic ait: at quoniam, quoties fera bella fati

gant
Mortales, fuperi, ftudiis diversa foventes,
Ipfi etianı inter sefe odiis bellantur iniquis,
Maximaque interdum toto ardent praelia coelo;
Iuppiter omnipotens folio rex farus ab alto
Omnes abftinuiffe iubet mortalibus armis;
Atque minis, ne quem foveant, perterret acerbis.
Tum Phoebum vocat intonlum, Atlantisque nepo-

tem,

Egregium furto peperit que candida Maia,
Inlignes ambos facie, et fiorentibus annis.
Nondum Mercurius levibus talaria plantis
Addiderat; nondum Titania lumina agebat
Per liquidum curru gemmato Phoebus Olympum,
Tantum humeros pharetra infignis, et crinibus au-

reis.
Hos pater adverfis folos decernere iuflit
Inter fe ftudiis, et ludicra bella fovere,
Ac partes tutari ambas, quas vellet uterque:
Nec non proposuit victori praemia digna.