Dufresno y.
Charles Wphonse Dufresnoy, geb. zu Paris, 1611. war zugleich Mahler und Dichter, und wählte die Mahles rei zum Gegenstande eines lateinischen Gedichts, das ihm jedoch weniger gelang, als die Ausübung dieser Kunst, durch die er sich bei seiner Nation sehr viel Ruhm erwarb. Swar fehlt es seinem Gedichte nicht ganz an schönen Zügen, und an einzelnen mit glücklicher Phantasie gedachten, und mit Geschmack angelegten Bildern; aber das Ganze hat doch zu viel systematische Trockenheit in der Anordnung nicht nur, sondern auch in der Einkleidung. Die Sprache hat indeß viel Korrektheit, und einen gewissen edeln, månnlichen Ernst; auch verrathen die Vorschriften selbst den reif ausges bildeten Geißt und Geschmack des einsichtvollen Künstlers. Folgende Stelle empfiehlt dem angehenden Mahler das Stus dium der Natur, eine geschmackvolle Nachahmung derselben, Ueberdenkung seines Plans, ehe er an die Arbeit geht, und sich von seinem Gegenstande begeistern läßt, und endlich Wetteifer mit der Antike.
DE ARTE GRAPHICA, v. 37. ff.
Praecipua inprimis Artisque potiffima pars eft, Noffe quid in rebus Natura crearit ad Artem Pulchrius, idque modum iuxta, mentemque vetu- ftam,
Qua fine barbaries caeca et temeraria pulchrum Negligit, infultans ignotae audacior arti; Ut curare nequit, quae non modo noverit esse. Illud apud Veteres fuit unde notabile dictum, Nil pictore malo Securius atque Poeta. *)
Cognita amas, et amata cupis, fequerisque cu- pita;
Paffibus affequeris tandem, quae fervidus urges : Illa tamen quae pulchra decent, non omnia cafus Qualiacumque dabunt, etiamve fimillima veris.
*) Ein Vers aus dem Horaz.
Nam quocunque modo fervili haud fufficit ipfam Naturam exprimere ad vivum, fed, vt arbiter Artis, Seliget ex illa tantum pulcherrima Pictor: Quodque minus pulchrum, aut mendofum corriget ipfe
Marte fuo, formae veneres captando fugaces.
Utque manus grandi nil nomine practica di- gnum
Affequitur, purum arcanae quam deficit Artis Lumen, et in praeceps abitura ut coeca vagatur; Sic nihil Ars opera manuum privata fupremum Exequitur, fed languet iners, uti vincta lacertos; Difpofitumque typum non lingua pinxit Apelles.
Ergo licet tota normam haud poffimus in arte Ponere, (cum nequeant quae funt pulcherrima dici) Nitimur haec paucis, fcrutati fumma magiftrae Dogmata Naturae, Artisque exemplaria prima Altius intuiti; fic mens habilisque facultas Indolis excolitur, Geniumque fcientia complet, Luxuriansque in monftra furor compefcitur Arte. Eft modus in rebus, funt certi denique fines, Quos ultra citraque nequit confiftere rectum. His pofitis, erit optandum Thema nobile, pul- chrum,
Quodque venuftatum, circa formam atque colorem, Sponte capax, amplam emeritae mox praebeat Arti Materiam, retegens aliquid falis et documenti.
Tandem opus aggredior, primoque occurrit in albo
Difponenda typi concepta potente Minerva Machina, quae noftris Inventio dicitur oris.
Illa quidem prius ingenuis inftructa Sororum Artibus Aeonidum, et Phoebi fublimior aeftu.
Quaerendasque inter pofituras, luminis, umbrae, Atque futurorum iam praefentire colorum Pars erit harmoniam, captando ab utrisque venuftum.
Sit Thematis genuina ac viva expreffio iuxta Textum antiquorum, propriis cum tempore formis.
Nec quod inane, nihil facit ad rem, five vide
Improprium, minimeque urgens, potiora tenebit Ornamenta operis: Traicae fed lege fororis, Summa ubi res agitur, vis fumma requiritur Artis..
Ifta labore gravi, ftudio, monitisque Magistri Ardua pars nequit addifci: rariffima namque, Ni prius aethereo rapuit quod ab axe Prometheus Sit iubar infufum menti cum flamine vitae.
Mortali haud cuivis divina haec munera dantur. Non uti Daedaleam licet omnibus ire Corinthum.
Aegypto informis quondam pictura reperta, Graecorum ftudiis et mentis acumine crevit: Egregiis tandem illuftrata et adulta Magiftris Naturam vifa eft miro fuperare labore.
Quos inter Graphidos gymnafia prima fuere, Portus Athenarum, Sycion, Rhodos, atque Corin. thus,
Difparia inter fe modicum ratione laboris ; Ut patet ex veterum ftatuis, formae atque decoris Archetypis, queis pofterior nil protulit aetas me Condignum, et non inferius longe arte, modoque.
» Der Abbe' François Marie de Marsy war aus Paris gebürtig, und starb daselbst im J. 1763. Auch er schrieb ein lateinisches Lehrgedicht über die Mahlerei, worin er seinen Vorgånger, den Dufresnoy, zwar nicht an Gründlichkeit und Sachkenntniß, aber desto mehr an glücklicher, geistvoller Ausführung und poetischem Verdienst übertraf. Sehr viel tragen einzelne Beschreibungen berühmter Gemåhlde zur Bes lebung des Ganzen bei, wie z. B. die von Raphael's Besefs fenen in folgender Stelle. Auch die Anmuth des Ausdrucks und des Versbaues giebt diesem Gedichte voch mehr Werth und Interesse, aus dem die folgende Stelle mit der aus Dus fresnoy's Lehrgedichte ausgezogenen fast gleichen Inhalts, aber von Seiten der Behandlung und Einkleidung ungleich vorzüglicher ist.
Nafcitur, ut Vates, naturae munere Pictor. Ne quisquam attrectans calamos, obftante Mi-
Audeat ad facros Picturae accedere fontes, Nifi Deus ex alto nafcenti afflaverit ignes Aethereos, ni vena fluat pollentibus undis, Ni penitus menti infideat vis illa creatrix Atque opifex rerum, quae numinis aemula fummi Indigefta prius focians elementa colorum,
Et rudibus vitam fuccis, animamque miniftrans Vertit in effigiem rerum; telaque potenti Nunc homines fpirare iubet, nunc prata virere, Ire amnes, frondere ulmos, affurgere montes Imperat, atque humiles fenfim decrefcere valles. Nunc etiain inpavidis furgens ad fidera pennis, Terrenae nil faecis habens, flammantia Mundi Moenia transgreditur, templumque ingreffa Tonan- tis
Marfy. Siderea magnum Numen fpeculatur in aula, Vivaque divini vultus fimulacra reportat. Hac inventa tenus, memorique in mente voluta Materies. Certo nunc linea ducta tenore Incipiat primos tela defcribere fulcos. Aequato campum fpatio partire Tabellae, Et librata fuis hinc atque hinc corpora fulcris Aequalem obtineant, fibi refpondentia, fedem. In medio, reliquas inter fpectanda figuras, Contemplantum oculos princeps perfona moretur. Finibus extremis, imaque in parte tabellae Abiice vulgares, ingloria corpora, formas. Venarum varios certa compagine nexus, Suturas graciles, et quae fe plurima paffim Impediunt noftris inferta ligamina membris, Peniculo ftudeat Pictor fignare perito: Imprimis validi fi quando in corpore motus. Inflarunt tumidos aegro molimine nervos. Sic Raphael iuvenem Stygii, quem faeva tyranni Vincla premunt, ftimulisque urget ferus hoftis acer- bis,
Pinxit anhelanti fimilem: contenta rigefcunt Brachia, corda tument, hinc plurimus extat et illine Mufculus, ac multo coëuntibus agmine ramis, Venarum implicitis tollit fe fylva lacertis. Caetera conveniunt: pellis riget arida, crinis Horret, hiant oculi, patulo ftant guttura rictu, Torquentur mifere vultus; clamare putares.
Membra fuo capiti, membris caput, utraque formae,
Forma fibi quaevis refpondeat, omnibus omnes. Sed quamvis coëant, pugnent tamen vsque viciffim. Scilicet oppofitas concors discordia partes Disiungat focietque fimul: fe mutua frangant Membra nec impediant; et fe perimentia nunquam Corpora, pacificum moveant fine caede duellum.
Sint faciles pannis flexus, fit grande volumen, Sublimes amplique finus, vaga lintea, parci
« EdellinenJatka » |