Charles Mphonse Dufresnoy, geb. zu Paris, 1611. war zugleich Mahler und Dichter, und wählte die Miables rei zum Gegenstande eines lateinischen Gedichts, das ihm jedoch weniger gelang, als die Ausübung dieser Stunft, durch die er sich bei seiner Nation sehr viel Ruhm erwarb. Zwar fehlt es seinem Gedichte nicht ganz an schönen Zügen, und an einzelnen mit glücklicher Phantasie gedachten, und mit Geschmack angelegten Bildern; aber das Ganze hat doch zu viel systematische Trockenheit in der Anordnung nicht nur, sondern auch in der Einkleidung. Die Sprache hat indeß viel Storrektheit, und einen gewiffent edeln, mannlichen Ernst; auch verrathen die Vorschriften felbft den reif ausges bildeten Geift und Geschmack des einsichtvollen Stůnfilers. Folgende Stelle empfiehlt dem angehenden Mahler das Stus dium der Natur, eine geschmackvolle Nachahmung derselben, Ueberdenkung seines Plans, ehe er an die Arbeit geht, und fich von seinem Gegenstande begeistern låßt, und endlid Wetteifer mit der Antike.
DE ARTE GRAPHICA, v. 37. ff. .
![[ocr errors]](https://books.google.fi/books/content?id=_60V_ttfTGUC&hl=fi&output=html_text&pg=PA62&img=1&zoom=3&q=editions:STANFORD36105008104254&cds=1&sig=ACfU3U07HD0jne2Wjbj2gNSQUD9cB_2Quw&edge=0&edge=stretch&ci=763,582,8,16)
Praecipua inprimis Artisque potissima pars eft, Nosse quid in rebus Natura crearit ad Artem Pulchrius, idque modum iuxta, mentemque vetu.
stam, Qua fine barbaries caeca et temeraria pulchrum Negligit, insultans ignotae audacior arti; Ut curare nequit, quae non modo noverit esse. Illud apud Veteres fuit unde notabile dictum, Nil pi&ore malo Securius atque Poeta. *)
Cognita amas, et amata cupis, sequerisque cu.
pita; Pallibus affequeris tandem, quae fervidus urges : Illa tamen quae pulchra decent, non omnia casus Qualiacumque dabunt, etiamve fimillima veris.
Nam *) Ein Wers aus dem boraz.
Namn quocunque modo servili haud fufficit ipfam Dufresnog Naturam exprimere ad vivum, sed, vt arbiter Artis, Seliget ex illa tantum pulcherrima Pictor: Quodque minus pulchrum, aut mendofum corriget
ipse Marte fuo, formae veneres captando fugaces.
Utque manus grandi nil nomine practica di.
gnum Affequitur, purum arcanae quam deficit Artis Lumen, et in praeceps abitura ut coeca vagatur; Sic nihil Ars opera manuum privata supremum Exequitur, fed languet iners, uti vincta lacertos; Dispofitumque typum non lingua pinxit Apelles.
Ergo licet tota normam haud possimus in arte Ponere, (cum nequeant quae sunt pulcherrima dici) Nitimur haec paucis, fcrutati summa magistrae Dogmata Naturae, Artisque exemplaria prima Altius intuiti; fic mens habilisque facultas Indolis excolitur, Geniumque scientia complet, Luxuriansque in monftra furor compefcitur Arte. Eft modus in rebus, sunt certi denique fines, Quos ultra citraque nequit consistere rectum. His positis, erit optandum Thema nobile, pul-
chrum, Quodque venustatum, circa formam atque colorem, Sponte capax, amplam emeritae mox praebeat Arti Materiam, retegens aliquid falis et documenti. Tandem opus aggredior, primoque occurrit in
albo Disponenda typi concepta potente Minerva Machina, quae nostris Inventio dicitur oris.
Illa quidem prius ingenuis instructa Sororum Artibus Aeonidum, et Phoebi sublimior aestu.
Quaerendasque inter pofituras, luminis, umbrae, Atque futurorum iam praefentire colorum Pars erit harmoniam, captando ab utrisque venustum.
Dufresnop.
Sit Thematis genuina ac viva expreffo iuxta Textum antiquorum, propris cum tempore formis.
Nec quod inane, nihil facit ad rem, five vide
tur Improprium, minimeque urgens, potiora tenebit Ornamenta operis : Traicae fed lege fororis, Summa ubi res agitur, vis summa requiritur Artis.
Ifta labore gravi, studio, monitisque Magiftri Ardua pars nequit addisci: rarissima namque, Ni prius aethereo rapuit quod ab axe Prometheus Sit iubar infulum menti cun famine vitae. Mortali haud cuivis divina haec munera dantur. Non uti Daedaléam licet omnibus ire Corinthum.
Aegypto informis quondam pi&urà reperta, Graecorum ftudiis et mentis acuinine crevit: Egregiis tandem illuftrata et adulta Magistris Naturam vifa eft miro superare labore.
Quos inter Graphidos gymnasia prima fuere, Portus Athenarum, Sycion, Rhodos, atque Corin.
thus, Disparia inter se modicum ratione laboris ; Ut patet ex veterum statuis, formae atque decoris Archetypis, queis pofterior nil protulit aetas Condignum, et non inferius longe arte, modoque.
Der Abbel François Marie de Tarry war aus Paris gebürtig, und starb daselbft im J. 1763. Auch er schrieb ein lateinisches Lehrgedicht über die Tiahlerei, worin er seinen Vorgånger, den Dufresnoy, zwar nicht an Grindlichkeit und Sachkenntniß, aber desto mehr an glücklicher, geistooller Ausführung und poetischem Verdienst übertraf. Sehr viel tragen einzelne Beschreibungen berühmter Gemahlde zur Bes lebung des Ganzen bei, wie z. B. die von Raphael's Beress fenen in folgender Stelle. Auch die Anmuth des Ausdrucks und des Versbaues giebt diesem Gedichte voch mehr Werth und Interesse, aus dem die folgende Stelle mit der aus Dus fresnop's Lehrgedichte ausgezogenen faft gleichen Jnhalts, aber von Seiten der Behandlung und Einkleidung ungleich vorzüglicher ift.
Nafcitur, ut Vates, naturae munere Pi&or. Ne quisquam attrectans calamos, obftante Mi-
nerva, Audeat ad facros Picturae accedere fontes, Nifi Deus ex alto nascenti afflaverit ignes Aethereos, ni veņa fluat pollentibus undis, Ni penitus menti infideat vis illa creatrix Atque opifex rerum, quae numinis aemula fummi Indigesta prius focians elementa colorum, Et rudibus vitam fuccis, animamque ministrans Vertit in effigiem rerum; telaque potenti Nunc homines fpirare iubet, nunc prata virere, Ire amnes, frondere ulmos, assurgere montes Imperat, atque humiles sensim decrescere valles. Nunc etiain inpavidis furgens ad fidera pennis, Terrenae nil faecis habens, flammantia Mundi Moenia transgreditur, templumque ingressa Tonan.
tis
![[ocr errors][ocr errors]](https://books.google.fi/books/content?id=_60V_ttfTGUC&hl=fi&output=html_text&pg=PA66&img=1&zoom=3&q=editions:STANFORD36105008104254&cds=1&sig=ACfU3U3p4jODz0msti6zMxyL8MRzgMuRYQ&edge=0&edge=stretch&ci=941,280,70,177)
Siderea magnum Numen fpeculatur in aula, Vivaque divini vultus fimulacra reportat. Hac inventa tenus, memorique in mente voluta Materies.' Certo nunc linea ducta tenore Incipiat primos tela defcribere fulcos. Aequato campum fpatio partire Tabellae, Et librata suis hinc atque hinc corpora
fulcris Aequalem obtineant, fibi respondentia, sedem. In medio, reliquas inter fpectanda figuras, Contemplantum oculos princeps perlona moretur. Finibus extremis, imaque in parte tabellae Abiice vulgares , ingloria corpora, formas. Venarum varios certa compagine nexus, Suturas graciles, et quae fe plurima pallim Impediunt noftris inserta ligamina membris, Peniculo ftudeat Pietor fignare perito : Imprimis validi fi quando in corpore motus. Infiarunt tumidos aegro molimine nervos. Sic Raphael iuvenem Stygii, quem faeva tyranni Vincla premunt, ftimulisque urget ferus hoftis acer-
bis, Pinxit anhelanti fimilem: contenta rigescunt Brachia, corda tument, hinc plurimus extat et illine Musculus, ac multo coëuntibus agmine ramis, Venarum implicitis tollit fe fylva lacertis. Caetera conveniunt: pellis riget arida, crinis Horret, hiant oculi, patulo ftant guttura rietu, Torquentur misere vultus; clamare putares.
![[ocr errors][ocr errors]](https://books.google.fi/books/content?id=_60V_ttfTGUC&hl=fi&output=html_text&pg=PA66&img=1&zoom=3&q=editions:STANFORD36105008104254&cds=1&sig=ACfU3U3p4jODz0msti6zMxyL8MRzgMuRYQ&edge=0&edge=stretch&ci=920,445,102,306)
![[merged small][ocr errors]](https://books.google.fi/books/content?id=_60V_ttfTGUC&hl=fi&output=html_text&pg=PA66&img=1&zoom=3&q=editions:STANFORD36105008104254&cds=1&sig=ACfU3U3p4jODz0msti6zMxyL8MRzgMuRYQ&edge=0&edge=stretch&ci=29,904,184,66)
Membre fuo capiti, membris caput, utraque
formae, Forma fibi quaevis respondeat, omnibus omnes. Sed quamvis coëant, pugnent tamen vsque vicissim. Scilicet oppofitas concors discordia partes Disiungat societque fimul: fe mutua frangant Membra nec impediant; et fe perimentia nunquam Corpora, pacificum' moveant fine caede duellum.
Sint faciles pannis flexus, fit grande volumen, Sublimes amplique finus, vaga lintea, parci
« EdellinenJatka » |