Anfractus: ut flamma, volent; ut lympha, dehi Marsy.

fcant

Molliter; ut ferpens, finuofo tramite currant;
Ac teretes palpene tactu leviore figuras.

Sint tabulas fines, ac certo limite totum Includatur opus; vifis nec plura figuris Luminibus mendax fimulet promittere tela.

Gentibus in variis quae fint discrimina cultus,
Quae veftes, quae forma viris, non ultimus efto
Obfervare labor: penitus luftrare memento
Annales populorum, aevi Monumenta vetufti,
Aera, peregrinis excufa Numismata praelis,
Marmoraque, et vivo fpirantia Signa metallo.
Rudera quin etiam caecis defoffa tenebris
Luverit, et doctas penitus luftrare ruinas.

Va

Daniere.

Vaniere.

Jacques Vaniere, ein Jesuit, geb. zu Beziers 1664, geft. zu Toulouse 1739, gehört zu den besten Nachahmern des Virgilischen Lehrgedichts, und zu den glücklichsten neuern lateinischen Dichtern. Den Entwurfe seinės aus sechsschn Büchern bestehenden georgischen Gedichts, Praedium Rufticum, gab er nur allzu viel Ausdehnung, und zog eine Menge von entferntern oder minder wichtigen Gegenständen in denselben hinein. Aber selbst dieser große Reichthum des Stoffs erzeugte eine gewisse Dürftigkeit und Monotonie der Ausführung; um so mehr, da die Phantasie und Erfiudungskraft dieses Dichters sehr måßig, sein Geschmack nicht sehr verfeinert, und seine Sprache oft nur metrische Prose ist. - Vergl. Dusch's Briefe, Th. I. n. A. Br. VI. -. Um seinen Abstand vom Virgil lebhaft zu fühlen, vergleiche man nur folgende Stelle, die keine seiner schlechtesten ist, mit der obis gen des römischen Dichters von ähnlichem Inhalte.

PRAEDIVM RVSTICVM.
L. VII. v. I. ff.

Annuus agricolis ordo breviorque laborum
Summa mihi tradenda, prius quam fingula verfu
Perfequar: in tenues ruris defcendere curas
Si piget, hanc mecum faltem cognofcite partem,
Qui colitis pingues operis venalibus agros.

Id folitum vobis nunc incufare querelis
Sidera, nunc fterilem falfis inceffere terram
Opprobriis; quod ceffet iners, laffataque raras
Iam pariat fegetes: atqui nec fidera caeli
Mutavere vices; neque poft tot fecula mater
Alma virum fenio tellus effoeta quievit:
'Sed cultu viget, aeternam fortita iuuentam ;
Et curis hominum iugique exercita ferro,

Primaevas reparat vires; nec inertior annis
Dedicit veterem, noftro fed crimine, laudem.

Quae manibus fulcare fuis gens prisca folebat,
Nos avidi fructus imprudentesque laborum,
Horrida furaci permittimus arva colono;
Nec pudor eft Dominum fervos audire docentes,
Vsque novos tentare modos, artemque colendi
Non nifi per grandes peccando difcere fumptus.

Ingenium mifere torquemus, ut aequoris ae-
ftum

Aftrorumque vias ftudio fpeculemur inani.
Qua fine deficerent viduae cum civibus urbes,
Frugiferae cultura iacet telluris; et unum
Scire pudet, tacito fequimur quod ruris amore;
Et quo regna folent armis opibusque vigere.
Alter enim culto cenfus nec certior agro,
Militiae potior neque difciplina: perito
Miles ab Agricola fit ftrenuus atque laboris
Et tamis ac brumae patiens: agreftibus olim
Roma viris orbem domuit: duo fulmina belli
Scipiadae coluere folum, glebasque ruebant,
Qua verfae cecidere manu Carthaginis arces.

Non alia eft fceleris magis expers vita, beato
Quam quae rure piis agitur longaeva Colonis,
Ambitione procul, miferaque cupidine lucri.
Hinc hominum patrem, mundi Deus author, agre-
ftes

Edidit inter opes: retro labentibus annis
Aurea fi qua dedit mortali fecula genti,
Agricolis fluxere viris; atque illius aevi
Si qua relicta manent veftigia, rure fuperfunt;
Floret ubi facra relligio, cultusque fupremi
Numinis; unanimes ubi cernitur inter amicos.
Nuda fides, hoftes inter placabilis ira.
Hic tenui victu ftudioque laboris aluntur
luftitia et pietas: irritant oppida luxum,
Luxus avaritiam: fcelus haec prorumpit in omne.

& 3

Daniere.

Quare

د

Daniere.

Quare agite antiquum patrii revocemus amo

rem

Ruris; et agricolas artem doceamus alumnam
Virtutis, fidei comitem, morumque magiftram.

Mobilibus funt qui numeris inflectere vocem,
Plaudere qui pedibus choreas, qui caedis amantes
Formantesque manus in mutua funera, prom-
ptam

Heu! nimium ferro monftrent accerfere mortem.

Ruris ut ipfa fuo quoque difciplina magiftro
Gaudeat; et campis fua fint praecepta colendis;
Quae veniunt properanda novo iam Vere, quid
Aeftas

Autumnusque monent, quos rure domique labo

res

Agricolis permittit Hyems ignava, docebo;
Annua per varias partitus tempora curas.

Aeterno poftquam foboles aequaeva parenti
Induit humanos artus, promiffaque terris
Auxilia, et tectum mortali corpore Numen
Attulit; ex illo nobis revolubilis annus
Incipit, effundens primum qua luce cruorem
Ingenitas homini Deus abluit hoftia labes.
Inde refurgentis numerant primordia mundi;
Et novus a Chrifto feclorum nafcitur ordo.

Naturam fequar ipfe ducem; Caelumque reclu-
dens

Torpentesque finus terrae, referabit et annum
Purpureis mihi Ver manibus; viridemque iuven-

tam

Ante canam, triftis memorem quam tarda feneétae
Tempora: nam quatuor divifus partibus annus.
Humanae perfecta refert imitaminą vitae.

Vere renidentem credas iuvenefcere mundum:
Germina vitali turgent lactentia fucco:

1

Nata

Nata recens, ac mollis adhuc, et roboris expers
Audet humo vix ftare feges; ridentibus agris
Blandior arridet Zephirus, pennaque iocanti
Mulcet odoratos flores, queis picta decentes
Terra finus, iam tum meffi praeludit opimae.

Fortior et plenis adolefcit viribus annus;
Cum gravis exacto iam Vere redueitur Aeftas.
Maturus fructu dein uberiore decorum
Attollit caput Autumnus; Brumaeque nivalis
Denique canities et frigora pigra fequuntur.

Ergo ubi iam propior gelidas ablegat in Arctos
Sol Hyemem, et nudis frondes Ver mite redonat
Arboribus, viridique refert fua gramina terrae,
Atque fuos avibus cantus, fua gaudia mundo
Rufticus hyberno iam non piger igne, ligones
Expedit; et terrae florentis imagine gaudens,
Arva colit, cultuque novos fuperaddit honores.

En tumet, et gravidas laxato cortice
Palmes agit: teneras evolvens vinea frondes
Nafcentem iam tum monftrat tibi Vinitor uvam
Sollicitatque tuas praefenti munere curas;
Vt fepem repares, alimentaque pinguia ferro
Elicias, fodiens circum, natosque revellens
Abs radice rubos et iniqui graminis herbam;
Quam nifi fumofis ficcam procul ignibus uras
Radices iterum terris aget, atque per omnem
Latius effundet fefe vivacior agrum.

Intermiffa boves redeant ad aratra, novales,
Profubigant, dum mollis ager, facilisque moveri,
Non pluviis tamen udus aquis; ne craffa revel-
lant

Terga foli; quas dein glebas nec vomer aratri,
Nec pluviae Zephirique putri tellure refolvent.

Difficiles cum iam primis a menfibus anni Sulcat Arator agros; hominumque boumque labo

res

& 4

Vaniere.