Sivut kuvina
PDF
ePub
[merged small][ocr errors][ocr errors]

Horaz.

Bånden

Von diesem berühmten Dichter, aus dem goldnen Zeits alter der römischen Poesie unter August's Regierung, ge: hört das aus 476 Versen bestehende schäßbare Gedicht, de Arte Poetica, hieher, ob es gleich eigentlich, seiner ganzen Form und Behandlung nach, poetische Epistel an die Pisos nen ist. Der jezige Bischof zu Litchfield, Dr. Hurd, hat den Inhalt und die Schönheiten dieses Gedichts in einem geschmackvollen englischen Kommentar zergliedert, und mit einem Anhange kritischer Abhandlungen begleitet, wovon die von mir besorgte deutsche Uebersezung zu Leipzig, 1772, in zwei Bauden gr, 8. gedruckt ist. Seiner Meinung nach ist der Unterricht von der dramatischen Poesie, und der Vortrag ihrer Regeln für die römischen Dichter, mit Hinweisung auf die Muster der Griechen, der vornehmste Gegenstand dieser Epistel. Herr Wieland hingegen, dem wir die beste deuts sche Ueberfegung derselben, mit den übrigen Horazischen Briefen (Dessau, 1782. gr. 8.) verdanken, nimmt mit gröf. serer Wahrscheinlichkeit, die Abschreckung des jüngern Piso von der Dichtkunft, wozu er mehr Neigung als Talent be faß, durch die Darlegung ihrer Schwierigkeiten und mannichfaltigen Erfodernisse, als die vornehmste Absicht des Dichters bei dieser Epistel an, wobei er zugleich Gelegenheit fand, „den Dichterlingen, von denen es um ihn her wimmelte, ihre Wahrheiten zu sagen, und sie, mit aller kaltblütigen las chenden Verachtung, deren sie würdig waren, fühlen zu laffen, daß fie von der Kunst, die fie' sich zu treiben unterstunden, nicht einmal die ersten Elemente begriffen hätten.“ Da die Werke dieses Dichters in aller Hånden sind, so wird es hier an nachstehender kürzen Probe genug seyn. Sie enthålt Vorschriften über das Verhältniß und die nöthige Abäudes rung des dichterischen Ausdrucks nach den Leidenschaften, Gesinnungen und Charakteren, die er darstellen und schils dern will.

DE

[ocr errors]

DE ARTE POET.
V. 99-178.

Non fatis eft pulchra effe poëmata ; dulcia funto,

Et quocumque volent, animum auditóris agunto.
Vt ridentibus adrident, ita flentibus adflent
Humani voltus. Si vis me flere, dolendum eft
Primum ipfi tibi: tunc tua me infortunia lae
dent,

Telephe, vel Peleu; male fi mandata loqueris,
Aut dormitabo, aut ridebo: triftia moestum
Vultum verba decent, iratum, plena minarum;
Ludentem, lafciva; feverum feria dictu.
Format enim natura prius nos intus ad omnem
Fortunarum habitum, iuvat, aut impellit ad iram,
Aut ad humum moerore gravi deducit, et angit:
Post effert animi motus interprete lingua.
Si dicentis erunt fortunis abfona dicta
Romani tollënt equitesque patresque cachinnum
Intererit multum, Dinusne loquatur an heros;
Maturusne fenex, an adhuc florente iuventa
Fervidus; et matrona potens, an fedula nutrix;
Mercatorne vagus, cultorne virentis agelli;
Colchus, an Affyrius; Thebis nutritus, an Argis.
Aut famam fequere, aut fibi convenientia finge,
Scriptor. Homereum fi forte reponis Achillem:
Impiger, iracundus, inexorabilis, acer,
Jura neget fibi nata, nihil non arroget armis
Sit Medea ferox invictaque, flebilis Ino,
Perfidus Ixion, Io vaga, triftis Oreftes.
Si quid inexpertum fcenae committis, et audes
Perfonam formare novam; fervetur ad imum
Qualis ab incepto procefferit, et fibi conftet,
Difficile eft proprie communia dicere: tuque
Rectius Iliacum carmen deducis in actus,
Quam fi proferres ignota indictaque primus.

[ocr errors][merged small]
[merged small][ocr errors]

Zoraz.

Publica materies privati iuris erit, fi
Non circa vilem patulumque moraberis orbem
Nec verbum verbo curabis reddere fidus
Interpres: nec defilies imitator in artum
Vnde pedem proferre pudor vetet aut operis lex
Nec fic incipies, ut fcriptor Cyclius olim:
FORTVNAM Priami cantabo, et nobile bellum.
Quid dignum tanto feret hic promiffor hiatu?
Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus.
Quanto rectius hie qui nil molitur inepte:
DIC MIHI Mufa, virum, captae poft moenia Troiae
Qui mores hominum multorum vidit, et vrbis
Non fumum ex fulgore, fed ex fumo dare lucem
Cogitat, ut fpeciofa dehinc miracula promat,
Antiphaten, Scyllamique, et cum Cyclope Charyba
din.

Nec reditum Diomedis ab interitu Meleagri
Nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo
Semper ad euentum feftinat, et in medias res
Non fecus ac notas, auditorem rapit et quae
Desperat tractata nitefcere poffe, relinquit:
Atque ita mentitur, fic veris falfa remifcet
Primo ne medium, medio ne discrepet imum.
Tu, quid ego et populus mecum defideret, audi.
Si fautoris eges aulaea manentis, et usque
Seffuri, donec cantor, vos plaudite, dicat:
Aetatis cuiusque notandi funt tibi mores
Mobilibusque decor naturis dandus, et annis
Reddere qui voces iam fcit puer, et pede certo
Signat humum; geftit paribus colludere, et iram
Colligit ac ponit temere, et mutatur in horas.
Inberbus iuvenis, tandem cuftode remoto,
Gaudet equis canibusque et aprici gramine campi
Cereus in vitium flecti, monitoribus afper,
Vtilium tardus prouifor, prodigus aeris
Sublimis, cupidusque, et amata relinquere pernix.
Converfis ftudiis, aetas animusque virilis
Quaerit opes et amicitias, infervit honori;
Commififfe cavet quod mox mutare laboret.
Multa fenem circumveniunt incommoda; vel quod

Quae+

Quaerit, et inventis mifer abftinet, ac timet uti;
Vel quod res omnes timide gelideque miniftrat;
Dilator, fpe lentus, iners, pavidusque futuri;
Difficilis, querulus, laudator temporis acti
Se puero, caftigator cenforque minorum.
Multa ferunt anni venientes commoda fecum
Multa recedentes adimunt: ne forte feniles
Mandentur iuveni partes, pueroque viriles:
Semper in adiunctis, aevoque morabimur aptis

Ma

Horaz.

[ocr errors][merged small]

Maniliu s.

Vermuthlich nicht lange nach dem Horaz, oder schon mit ihm zugleich lebte der römische Dichter M. Manilius, deffen Lehrgedicht, mit der Aufschrift Astronomikon, vers muthlich aus mehr, als den noch übrigen fünf Büchern, bez stand, deren fünftes sich auch nicht ganz bis auf unsre Zeiz ten erhalten hat. Der astronomische Werth dieses Gedichts ist größer, als der poetische. `Zu den vorzüglichsten Stellen gehören die Eingänge eines jeden Buchs, wie folgender zum vierten, wobei aber freilich die ftoischen Lehrsäge von der Unvermeidlichkeit des Verhångnisses, und von der unbeding ten Nothwendigkeit des Schicksals zum Grunde liegen.

ASTRONOMICÓN,
L. IV. V. I-121.

Quid tam follicitis vitam confumimus annis?
Torquemurque metu, coecaque cupidine rerum?
Aeternisque fenes curis, dum querimus aevum,
Perdimus, et nullo votorum fine beati
Victuros, agimus femper, nec vivimus unquam?
Pauperiorque bonis quisque eft, quo plura requi-
rit;

Nec quod habet, numerat: tantum quod non habet,
optat?
Cumque fui parvos ufus Natura repofcat,
Materiam ftruimus magnae per vota ruinae ;
Luxuriamque lucris emimus, luxuque rapinas;
Et fummum cenfus pretium eft effundere cenfum.

1

Solvite, mortales, animos curasque levate,
Totque fupervacuis vitam deplete querelis.
Fata regunt Orbem, certa ftant omnia lege:
Longaque per certos fignantur tempora cafus.
Nafcentes morimur, finisque ab origine pendet.
Tunc et opes, et regna fluunt et faepius orta

7

Pau

[ocr errors][ocr errors][ocr errors]
« EdellinenJatka »