Paupertas, artesque datae, moresque creati, nianilius.
Et vitia, et clades, damna et compendia rerum,
Nemo caret damno, poterit nec habere negatum;
Fortunamve fuis invitam prendere votis,
Aut fugere instantem. Sors est fua cuique fe.
renda.
An, nisi fata darent leges vitaeque necisque,
Fugissentignes Aeneam? Troia lub uno
Non everfa viro fatis vicisiet in ipfis ?
Aut Lupa proiectos nutrisset Martia fratres?
Romaque fic enata foret, pecudumque magistri
In Capitolinos auxissent culmina montes,
Includive sua potuiflet Iupiter arce?
Captus et a captis Orbis foret? Igne sepulto
Vulneribus victor repetisset Mucius Urbem?
Solus et oppofitis claufiffet Horatius armis
Pontein Urbemque fimul? Rupiffet foedera Vir.
go?
Tresque fub unius fratres virtute iacerent?
Nulla acies vicit tantum. Pendebat ab uno
Roma viro, regnumque Orbis fortita iacebat.
Quid referam Cannas, admotaque moenibus
arma? Varronemque pigrum magnum, quod vivere pof
fet?
Poftque tuos, Thrasymene, lacus? Fabiumque mo.
rantem?
Accepiffe iugum vietas Carthaginis arces?
Speratum Hannibalem nostris cecidifle catenis,
Exiliumque regi furtiva morte luifle?
Adde etiam vires Italas Romamque fuismet
Pugnantem membris ? Adice et civilia bella?
Et Cimbrum in Mario, Mariumque in carcere vi-
étum
Quod consul toties exulque, exexule consul;
Et iacuit Libycis compar iactara ruinis,
Ilianilius. Eque crepidinibus cepit Carthaginis urbem?
Hoc nisi fata darent, nunquam fortuna tuliffet.
Quis te Niliaco periturum littore, Magne,
Poft vietas Mithridatis opes, pelagusque receptum,
Et tres emenso meritos ex orbe triumphos,
Cum iam etiam posles alium cognoscere Magnum,
Crederet, ut corpus sepeliret naufragus ignis,
Eieêtaeque rogum facerent fragmenta carinae?
Quis tantum mutare potest fine Numine Fati?
Ille etiam coelo genitus, coeloque receptus,
Cum bene compositis victor civilibus armis
Iura Togae regeret, toties praedicta cavere
Vulnera non potuit, toto spectante fenatu
Indicium dextra retinens, 'nomenque cruore
Delevit proprio, possent ut vincere Fata.
Quid numerem everlas urbes, regumque rul-
nas?
Inque rogo Croelum, Priainumque in littore trun.
cum
Cui nec Troia rogus? Quid Xerxem,' maius et ipso
Naufragium pelago? Quid Graio fanguine Regem
Romanis positum ? raptosque ex ignibus ignes,
Cedentem que viro flammam, qui templa ferebat?
Quot fubitae veniunt validorum in corpora mor.
Seque ipsae rurfus fugiunt, errantque per ignes?
Ex ipfis quiquam elati rediere sepulchris:
Atque his vita duplex, illis vix contigit una :
Ecce levis perimit morbus, graviorque remittit;
Succumbunt artes, rationis vincitur usus;
Cura nocet, cesare iuvat: mora saepe malorum
Dat caulas : laeduntque cibi; parcuntque venena.
Degenerant nati patribus, vincuntque paren
tes:
Ingenium fuum retinent: tranfitque per illum,
Ex illo Fortuna venit: furit alter amore,
Et pontum tranare poteft, et vertere Troiam: Hianilius.
Alterius fors est scribendis legibus apta :
Ecce tu patrem nati perimunt, natosque parentes:
Mututaque armati coeunt in vulnera fratres.
Non nostrum hoc bellum est: coguntur tanta mo-
veri:
Inque suas ferri poenas, lacerandaque membra.
Quod Decios non omne tulit, non omne Camillos
Tempus, et invictum devicta morte Catonem,
Materies in rem superat, sed lege repugnat.
Et neque paupertas breviores excipit annos,
Nec funt immenfis opibus venalia Fata:
Sed rapit ex tecto funus fortuna superbo,
Indicitque rogum fummis, statuitque sepulchrum.
Quantum est hoc regnum, quod regibus imperat
ipfis !
Quin etiam infelix virtus, et noxia felix:
Et male consultis pretium eft; prudentia fallit:
Nec fortuna probat caufas, fequiturque merentes,
Sed vaga per cunctos nullo discrimine fertur,
Scilicet eft aliud, quod nos cogatque rogat-
que,
Maius, et in proprias ducat mortalia leges,
Attribuatque fuos ex se nascentibus annos,
Fortunaeque vices. Permifcet faepe ferarum
Corpora cum membris hominum; non seminis ille
Partus erit (quid enim nobis commune ferisque,
Quisve in portenti noxam peccarit adulter?)
Astra novant formas, Coelumque interferit orà.
Denique fi non eft, Fati cur traditur ordo? Cunctaque temporibus certis ventura canuntur?
Nec tamen haec ratio facinus defendere pergit,
Virtutem ve fuis fraudare in praemia donis.
Nam neque mortiferas quisquam minus oderit her
bas,
Manilius. Quod non arbitrio veniunt, sed femine certo:
Gratia non levior tribuetur dulcibus escis,
Quod natura dedit fruges, non noftra voluntas.
Sic hominum meritis tanto fit gratia maior,
Quod coelo gaudente venit; rursusque nocentes
Oderimus magis in culpamque poenas creatos.
Nec refert, scelus unde cadat; fcelus esse fatendum.
Hoc quoque fatale eft, fic ipfum expendere Fatum.
Quod quoniam docui, fuper eft nunc ordine
certo
Coelestes fabricare gradus, qui ducere flexo
Tramite prudentem valeat ad fidera Vatem.
Ein römischer Dichter, dessen unter allen alten Schrift: ftellern bloß Ovid in dem leßten Vriefe des vierten Buchs der während seiner Verbannung geschricbenen poetischen Episteln gedenkt, wenn man nicht eine Stelle beim Jiani lius (L. II. v. 43. ff.) auf ihn deuten will. Sein Gedicht von der Jagd, Cynegetikon, ift mehr erz&hlend als didak: tisch, und wurde erst im sechszehnten Jahrhundert von dem berühmten Sannazaro in Frankreich wieder aufgefunden, und beim Aldus zu Venedig durch einen Schlesier, Georg. Logus zuerst herausgegeben. Den nåmlichen Gegenstand bearbeitete in der Folge riemesian; aber mit weniger Stors rektheit und Eleganz, obgleich der griechische Dichter, Ops pian, beide übertraf. Gratius hat besonders den Fehler, daß er sich bei der eingewebten Fabelgeschichte zu lange ver: weilt. Hier ist der Anfang seines Gedichts :
Dona cano Divûm, laetas venantibụs artes,
Auspicio, Diana, tuo. Prius omnis in armis
Spes fuit, et nuda silvas virtute movebant
Inconsulti homines; vitaque erat error in omni.
Post alia propiore via, meliusque profecti,
Te fociam, Ratio, rebus sumsere gerendis.
Hinc omne auxilium vitae, rectusque reluxit
Ordo; et contiguas didicere ex artibus artes
Proferre. Hinc demens cecidit violentia retro,
Sed primum aufpicium Deus artibus, altaque cir-
Firmamenta dedit. Tum partes quisque lecutus
Exegere fuas, tetigitque industria finem.
Tu trepidam bello vitam, Diana, ferino,
Quia primum quaerebat opem, dignata repertis
Protegere auxiliis, urbemque hac folvere noxa.
Arcivere tuo comites fub nomine Divae,
|